Düşme vakalarının geriatrik grupta mortalite ve morbiditeye etkisinin analizi
Hilala ÖZKAYA, Nurullah YÜCEL, Hafize DOĞAN, Esad KARIŞIK
AMAÇ:Geriatrik yaş grubunda düşme,sık rastlanan,ciddi mortalite ve morbidite sebebi bir durumdur.Düşmelerin femur boyun kırığı veya kafa travması ile sonuçlanması, klinik
ciddiyeti artırmaktadır.65 yaş ve üzerindeki yaşlıların %30’u her sene düşerken,bu oran 80 yaşından sonra %50 olmaktadır. Çalışmamızda,kurumumuzda yaşayan sakinlerden son 1 yılda
düşenlerin sayısı,düşmenin tekrarlama oranı,düşen sakinlerdeki osteoporoz oranları, düşme komplikasyonu olarak femur boyun kırığı ve kafa travması oranları ile bunların mortalite
üzerine etkisi incelenmiştir.
GEREÇ VE YÖNTEM: Kurumumuzda kalan 65 yaş üstü sakinlerden 31.03.2011 ve 31.03.2012 tarihleri arasında düşen 135 kişi vaka grubu olarak alınmıştır.Grubun yaş ortalaması, cinsiyet
dağılımı, osteoporoz oranları, tekrarlayan düşme oranları, düşme sonucu femur boyun kırığı, kafa travması geçirme ve femur dışı kırık oranları ile düşme sonrası 1 aylık mortalite oranları incelenmiştir.
BULGULAR: Çalışmaya dahil edilen 135 kişinin 95’i kadın,40’ı erkek cinsiyet idi.Grubun yaş ortalaması 79,7±7,99 olup, kadınların yaş ortalaması 81,78±7,59 yıl, erkeklerin ise 74,88±6,79 idi.Düşen kadın sakinlerden 65’inde(%65) ,erkek sakinlerden 6 ‘sında(%15) osteoporoz tanısı olup istatiksel olarak anlamlı bir fark mevcuttu(p<0,05).Tüm düşen sakinlerde osteoporoz oranı ise %50,4 idi(Tablo 1)
Grubun femur boyun kırığı ve femur dışı kırık oranı incelendiğinde, 135 kişide 13 femur kırığı (%9,6),kadın düşen grupta femur kırığı vakası 11 (%8,1),erkeklerde 2 vaka (%1,5) idi.Erkek
ile kadınlarda femur kırığı vakasında istatiksel olarak anlamlı fark bulunmadı.(p>0,05)(Tablo 2)Femur dışı kırıklar incelendiğinde ise toplam 5 kırık tesbit edilmiş olup oran %3,7,
kadınlarda 4 vaka ile oran %3, erkeklerde ise 1 vaka ile oran %0,7 idi.Kadın ve erkek cinsiyet arasında femur dışı kırıklar arasında istatiksel olarak anlamlı fark yoktu.(p>0,05)
Grubun düşme sonucu kafa travması geçirme sayısı 56(%41,5), kadınlarda kafa travması vakası 37 (%27,4),erkeklerde ise sayı 19 (%14,1) idi.Düşen sakinlerin tekrar düşme oranları incelendiğinde
ise 135 kişiden 39’unun (%28,9) tekrarlayan düşmelerinin olduğu,kadınlarda 32 vaka ile %23,7 oranında,erkeklerde ise 7 vaka ile %5,2 oranında bulunmuştur.Her 2 grup arasında istatistiksel olarak anlamlı fark tesbit edilmemiştir(p>0,05)
Düşme kaynaklı ölüm vakası incelendiğinde ise 4 vaka tesbit edilmiştir.4 vakanın 2’sinde etiyoloji kafa travması, diğer 2’sinde ise femur boyun kırığı bulunmuştur.Aynı zamanda vakaların yarısı(n=2) kadın, diğer yarısı ise (n=2)erkek cinsiyettir.Mortalite vakalarında yaş aralığı 74-90, yaş ortalaması 82,5±7,0 idi.
SONUÇ:Kurumumuzda son 1 yıldaki düşme olayları incelendiğinde,beklenen oranlarda düşme vakası tesbit edilmiştir. Düşmeye bağlı mortalite ve morbidite oranları gözönüne alınarak, düşmeleri önleyici multidisipliner çalışma ve araştırmaların gerekliliği görülmüştür.